Terugblik: Erfgoed in de gemeentelijke klimaatstresstest

16 april 2024

Op 21 maart vond de bijeenkomst ‘erfgoed in de klimaatstresstest’ plaats in de Machinist in Rotterdam. De middag begon met een inhoudelijke presentatie over klimaatverandering en klimaatadaptatie, met daarna een tweetal workshops onder leiding van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Afsluitend vertelde het ‘Rotterdams WeerWoord’ over de praktijk in Rotterdam. Met veertig enthousiaste deelnemers kijken wij terug op een geslaagde middag. Een kort verslag.

De middag vond plaats in de Machinist: de voormalig machinistenschool. Een historische plek die passend was voor een inspirerende erfgoedbijeenkomst. Om half 2 begon het programma met een welkomstwoord van Nick Warmerdam (Erfgoedhuis Zuid-Holland). Hierna presenteerde Gertjan de Boer (RCE) de klimaatscenario’s voor Nederland en wat ze betekenen voor cultureel erfgoed.

Met de nodige achtergronden uit de presentatie van de RCE, gingen de deelnemers uiteen in twee groepen: één volgde de workshops ‘landelijk gebied’ (Reeuwijk) en één ‘stedelijk gebied’ (Dordrecht). In twee workshops leerden de deelnemers hoe zij in beeld kunnen krijgen welke gevaren er zijn voor cultureel erfgoed waar zij werken en hoe zij het verleden in kunnen zetten als kennisbron.

Met de ‘klimaatrisico’s voor erfgoed’-kaart onderzoeken de deelnemers welke risico’s er zijn in hun werkgebied.

Cultuurhistorie als kennisbron

Het doel van de twee workshops was om de deelnemers te overtuigen van enerzijds de bedreigingen van klimaatverandering voor erfgoed en anderzijds hoe cultuurhistorie een kennisbron is. Met deze kennis op zak, kunnen deelnemers in 2025 bij de realisatie van de gemeentelijke klimaatstresstesten aansluiten. Dit levert hopelijk adaptatiemogelijkheden op om erfgoed te beschermen tegen klimaatdreigingen.

Tussen de eerste en de tweede workshop was er een moment om elkaar te leren kennen bij de koffie. Na de twee workshops, sloot het Rotterdams Weerwoord de middag af. Tineke Keuzenkamp legde uit welke maatregelen er al genomen worden om erfgoed te verduurzamen en erfgoed te gebruiken tegen hittestress.

Klimaatrisicoscan

Om 16 uur rondden we de bijeenkomst plenair af. Nick Warmerdam bedankte iedereen en legde uit dat er dit jaar voor de provincie een klimaatrisicoscan voor erfgoed zal worden uitgevoerd.

Vragen waar we ons gezamenlijk over buigen zijn onder andere: welke klimaatrisico’s spelen er in de provincie? Wat zijn de gevolgen voor de verschillende typen erfgoed, en waar is de kwetsbaarheid het grootst? Ook willen we kijken hoe deze data in de toekomst gebruikt kan gaan worden binnen bestaande opgaven in de provincie. Het project wordt eind 2024 afgerond met de lancering van kaarten per klimaatrisico, een toelichting in een kaartverhaal en een handreiking voor gemeenten.

We kunnen dit als Erfgoedhuis niet alleen. Belangrijk onderdeel van het project vormen twee werksessies (op 7 mei en 6 juni, ook mogelijk voor één dag aan te melden) waarin we graag samen met jullie in kaart brengen welke risico’s er voor welk type erfgoed worden verwacht of worden ervaren en waar de klimaatrisicoscan kan worden verbeterd met regionale data.

Het is nog mogelijk je aan te melden voor de twee bijeenkomsten, volg de link voor meer uitleg over het project en hoe de workshops er uitzien.

Gertjan rondde vervolgens af namens de RCE. Uit de reacties op de survey blijkt dat jullie het een nuttige en leerzame middag vonden. Wij zijn blij om dat te horen!