Erfgoeddag 2024: Verleden met visie - Erfgoed en duurzaamheid
Hoe beschermen we ons erfgoed in een steeds sneller veranderende wereld? Welke keuzes moeten we maken en hoe kunnen we juist gebruik maken van erfgoed om onze leefomgeving toekomstbestendig te maken? Over deze vragen en meer gaan we het hebben op de Erfgoeddag die dit jaar helemaal in het teken staat van duurzaamheid. Ga de dialoog aan en doe inspiratie op tijdens de Erfgoeddag op vrijdag 15 november in de Stadsgehoorzaal in Leiden.
Verleden met visie
Hoe kunnen we onze collecties beschermen tegen wateroverlast? Hoe verkleinen we de milieu-impact van digitaal erfgoed? Hoe gaan we om met verlies van erfgoed? En hoe nemen we iedereen binnen de organisatie mee in onvermijdelijke veranderingen?
Het klimaat verandert in razendsnel tempo en de gevolgen zijn duidelijk zichtbaar. Stijgende temperaturen, droogte en wateroverlast beïnvloeden onze leefomgeving en daarmee ons erfgoed. Ook sociale factoren, zoals vergrijzing en het verlies van specifieke kennis maken het bewaren van erfgoed moeilijker. Deze uitdagingen dwingen ons om niet alleen te denken over de praktische kanten van behoud, maar ook over wat we belangrijk vinden en hoe we onze verhalen kunnen blijven delen.
Voorbij behoud
Tijdens de Erfgoeddag duiken we in verschillende kwesties rondom het thema duurzaamheid. We verkennen concrete stappen die we op elk niveau en voor verschillende vormen van erfgoed kunnen nemen en we ontdekken we hoe we verder kunnen kijken dan enkel behoud en hoe je erfgoed als middel kunt inzetten. Want juist deze duurzaamheidskwesties kunnen ruimte en kansen bieden voor nieuwe inzichten en initiatieven, zoals het meer verbinden van erfgoed met sociaal welzijn, het inzetten van jouw museumcollectie om mensen te activeren of het gebruik van ‘Groene Software’.
25 jaar Erfgoedhuis Zuid-Holland
Tijdens de Erfgoeddag vieren we ook het 25-jarig jubileum van Erfgoedhuis Zuid-Holland! Speciaal hiervoor vinden enkele programmaonderdelen plaats in het historische Gemeenlandshuis van Rijnland, tegenover de Stadsgehoorzaal. Hier begon het Erfgoedhuis een kwart eeuw geleden, wat deze locatie extra speciaal maakt.
Uitreiking vrijwilligersprijs De Erfgoedparel
De Erfgoedparel is de tweejaarlijkse vrijwilligersprijs. Dit jaar staat de Erfgoedparel, net als de Erfgoeddag, in het teken van duurzaamheid. De prijs wordt uitgereikt aan een vernieuwend of creatief vrijwilligersproject waarbij aandacht wordt besteed aan het doorgeven en bewaren van erfgoed. Nomineer een vrijwilligersproject.
Programma
Het programma is als volgt, wijzigingen voorbehouden:
- 09.30 uur - Inloop met koffie en thee
Maak de keuze voor het middagprogramma. Let op: er is bij de carrousel-onderdelen en excursie een beperkt aantal plekken - 10.00 uur - Opening en welkomstwoord
Door dagvoorzitter Marielle Hendriks (directeur-bestuurder, Erfgoedhuis Zuid-Holland) - 10.10 uur - Erfgoed in tijden van klimaatverandering
Keynote door Edwin van der Veldt (cultuurhistoricus en docent Erfgoedtheorie, Reinwardt Academie) - 10.55 uur - Hoopvolle initiatieven voor een leefbare planeet
Keynote door Gert Jan van Rijn (hoofd afdeling Programma's en collectie, Museon/Omniversum) - 11.50 uur - Pauze
Maak de keuze voor het middagprogramma. Let op: er is bij de carrousel-onderdelen en excursie een beperkt aantal plekken - 12.10 uur - Graffiti-cultuur als voorbeeld voor bewaarpraktijken
Keynote door Richard van Tiggelen (medeoprichter & curator, The Dutch Graffiti Library) - 13.00 uur - Lunchpauze
Middagprogramma
Het middagprogramma is het keuzeonderdeel en bestaat, naast lezingen - de paralellsessie - en excursies, uit de interactieve kennistafels: treed in gesprek met experts op allerlei deelgebieden en maak kennis met geestverwanten.
N.B. De keuze voor het middagprogramma maak je op de dag zelf, tijdens de inloop of in de ochtendpauze. Let op: er is bij de carrousel-onderdelen en excursie beperkt plek.
Excursie (2 rondes)
- 13.30-14.40 uur - Excursieronde 1 Pieterskerk (max. 15 personen)
- 14.35-15.35 uur - Excursieronde 2 Pieterskerk (max. 15 personen)
Let op: de excursierondes vertrekken tijdens de lunchpauze (ronde 1) en zaalwissel (ronde 2)
Krijg een rondleiding door de Pieterskerk in Leiden en leer meer over hoe de Pieterskerk heeft verduurzaamd. In zowel het onderhoud als energie en bedrijfsvoering zijn duurzame keuzes gemaakt.
Kenniscarrousel (2 rondes)
- 13.45-14.35 uur - Kenniscarrousel 1
- 14.50-15.40 uur - Kenniscarrousel 2
Ga aan een van de tafels in gesprek over o.a.:
- Duurzaam IT-gebruik: verklein de CO₂-voetafdruk van erfgoed
Met Tineke van Heijst (Netwerk Digitaal Erfgoed) - Vakmanschap en generaties: hoe betrekken Jan Willem
we Gen Z?
Met Anne-Marie Goudzwaard (APPM) & Nelleke Manschot (gemeente Gouda) - Kleine instellingen, grote keuzes - De effecten van klimaatmaatregels
Met Vera Kuijpers en Sander van Alphen (Platform Klimaat en Erfgoed) - Nieuwe klimaatrisicoscan voor erfgoed in Zuid-Holland – en nu?
Met Nick Warmerdam (Erfgoedhuis Zuid-Holland) - Op zoek naar nieuwe vrijwilligers? Verander!
Rowan Huiskes (Erfgoedhuis Zuid-Holland) - Monumentenwacht Zuid-Holland: Inspectie en duurzaam onderhoud van monumenten (enkel Kenniscarrousel 1)
Met monumentenwachter Twan van der Beek en planner & adviseur Annemieke Kneppers (Monumentenwacht Zuid-Holland) - Toekomstbestendige monumenten (enkel Kenniscarrousel 1)
Met Natasja Schouten-Lening & Odette Hartgerink (provincie Zuid-Holland) - Financieringsmogelijkheden bij het Cultuurfonds (enkel Kenniscarrousel 2)
Met Annemarie Willems (Cultuurfonds) - De handdruk en de voetafdruk: hoe religieuze organisaties verder kijken (enkel Kenniscarrousel 2)
Met Rosan Pallada (gemeente Arnhem) & Rozemarijn de Kwaasteniet (provincie Zuid-Holland)
Parallelsessies (rondes)
- 13.45-14.35 uur - Parallelsessie: De waarde van groen erfgoed
Met Bob den Hartog (Natuurmonumenten), Bram van Helvoirt (HAS green academy), Thalia Verkade (Platform Rotterdamse Volkstuinen). - 14.50-15.40 uur - Parallelsessie 2: Erfgoed onder water: hoe beschermen we onze collecties?
Met Suzanne Visser (Kunstmuseum Den Haag), Teun de Bruijn (Stadsarchivaris Dordrecht), Dick van Broekhuizen (Beelden aan Zee) & Bart Zwegers (Universiteit Maastricht)
15.40 uur - Theepauze
16.00 uur - Samenvatting middagprogramma
Door Pepijn Duijvestein (New Economy; Biobased Design)
16.15 uur - Vertoning jubileumvideo
Aankondiging door Marielle Hendriks
16.30 uur - Uitreiking van de Erfgoedparel
Door Meindert Stolk, gedeputeerde (provincie Zuid-Holland)
17.00 uur - Afsluiting
Door Marielle Hendriks
17.05 uur - Borrel
18.00 uur - Einde
Programmaboekje
Het programmaboekje volgt later en is voor iedereen digitaal beschikbaar. Als je je hebt ingeschreven ontvang je een link naar het boekje. Wil je liever het boekje (ook) gedrukt ontvangen tijdens de Erfgoeddag? Geef dit dan aan in het inschrijfformulier.
Veelgestelde vragen
-
Hoe bereik ik de locatie?
De Stadsgehoorzaal ligt in het centrum van Leiden, we adviseren daarom om met de fiets of het openbaar vervoer te komen.
- Auto: In de omgeving van de Stadsgehoorzaal is het betaald parkeren.
- Parkeer je auto bij Stadsparkeerterrein Haagweg. Vanaf daar loop je in ca. 10 minuten naar de Stadsgehoorzaal. Ook kun je gebruik maken van de gratis shuttleservice om voor de deur afgezet te worden. Meer info over de shuttleservice en tarieven: https://parkingleiden.com/nl/ Let op: De wachttijden voor de shuttleservice kunnen iets langer duren dan gebruikelijk vanwege werkzaamheden aan het Noordeinde, houdt hier rekening mee in de reistijd.
- Andere opties zijn parkeergarages Lammermarkt en Garenmarkt, op ca. 10-15 minuten loopafstand. Meer informatie vind je op Parkeren in Leiden. Je kunt hier ook alvast plaatsen reserveren.
- Openbaar Vervoer: Vanaf treinstation Leiden Centraal is het een kwartier lopen. Ook stoppen verschillende bussen in de buurt. Plan je reis vooraf op 9292.nl.
- Fiets: Je kunt je fiets stallen in de gratis bewaakte fietsenstalling bij De Waag. De stalling bevindt zich aan de Aalmarkt 22 (onder het vroegere V&D gebouw). Er is een ingang aan de Breestraat en een ingang aan de Aalmarkt. Meer informatie op de site van de gemeente Leiden.
Toegankelijkheid: In de Stadsgehoorzaal is een lift aanwezig. Wil je een rolstoeltoegankelijke zitplaats reserveren, gebruik maken van een gehandicaptenparkeerplaats of heb je andere hulpmiddelen nodig? Geef dit aan ons door via ons aanmeldformulier.
Sommige keuze-onderdelen in het programma (deeltijdsessies) zijn niet rolstoeltoegankelijk. - Auto: In de omgeving van de Stadsgehoorzaal is het betaald parkeren.
-
Wat kost een kaartje voor de Erfgoeddag?
Toegang tot de Erfgoeddag is gratis, maar aanmelden is wel verplicht. Erfgoedhuis Zuid-Holland wil dit evenement laagdrempelig houden zodat iedereen hierbij aanwezig kan zijn. Dit is mede mogelijk dankzij een subsidie van de provincie Zuid-Holland.
-
Is de Erfgoeddag online te bekijken?
Er is geen livestream van de dag. Wel wordt een deel van het evenement opgenomen en daarna gepubliceerd op ons YouTube-kanaal.
-
Voor wie is de Erfgoeddag bedoeld?
De Erfgoeddag wordt georganiseerd voor erfgoed-professionals, -vrijwilligers en studenten aan erfgoedgerelateerde opleidingen.
-
Ik ben (helaas) verhinderd, hoe annuleer ik mijn aanmelding?
Deelname is gratis maar er is een beperkt aantal plekken beschikbaar. Bij inschrijving rekenen we op je komst.
Ben je toch onverhoopt verhinderd? Meld je dan zo snel mogelijk af of regel vervanging. Geef je afmelding of vervanging door aan Erfgoedhuis Zuid-Holland via info@erfgoedhuis-zh.nl.
Door je (tijdig) af te melden of vervanging te regelen help je onnodige voedselverspilling tegen te gaan.
-
Is er een fotograaf aanwezig?
Tijdens de Erfgoeddag is er een fotograaf aanwezig die foto's zal maken voor de terugblik van de dag op onze website en voor promotiedoeleinden.
Wanneer
Vrijdag 15 november 2024
10.00 - 17.50 uur (inloop 09.30 uur)
Toegang: gratis, aanmelden verplicht