De landgoederenzone langs de kust van Holland in het omgevingsplan

Een handreiking voor gemeenten

Op 1 januari 2023 treedt de Omgevingswet in werking. De wet moet voor een meer integraal en gebiedsgericht omgevingsbeleid zorgen. Met de omgevingsvisie en het omgevingsplan geven gemeenten onder meer aan met welke cultuurhistorische waarden rekening moet worden gehouden. Dit gaat niet alleen over objecten en percelen, maar ook over grotere structuren en gebieden. De landgoederenzone die zich vanaf de zeventiende eeuw langs de Hollandse kust van het Kennemerland tot en met het Westland ontwikkelde, is zo’n groter gebied.

Hoewel de buitenplaatscultuur die aan de vorming van deze zone ten grondslag lag in de loop van de negentiende eeuw afnam, is deze historische laag in grote delen van de zone nog bewaard gebleven. Stijlkenmerken uit verschillende eeuwen komen hier bij elkaar.

De landgoederenzone is een cultuurhistorische structuur die zich over meerdere gemeenten en twee provincies uitstrekt. Gemeenten moeten de waarden van deze structuur borgen in het beleid. In het omgevingsplan, maar ook in de omgevingsvisie en misschien zelfs in gemeentegrensoverschrijdend regionaal beleid. De vraag is: hoe? Sommige waarden zijn van rijkswege beschermd, andere op provinciaal of lokaal niveau en veel waarden zijn (nog) niet beschermd. Als verschillende gemeenten de waarden van de landgoederenzone op dezelfde wijze verankeren in hun omgevingsplannen, kunnen zij samen werken aan een duurzame toekomst voor dit waardevolle erfgoed.

Over deze publicatie

Om gemeenten op weg te helpen hebben de steunpunten cultureel erfgoed van Noord-Holland en Zuid-Holland gezamenlijk deze handreiking opgesteld. Tijdens de totstandkoming is een aantal gemeenten in de landgoederenzone geconsulteerd en hebben medewerkers van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de provincies Noord- en Zuid-Holland en het Gelders Genootschap input geleverd.