Bouwhistorisch onderzoek

Bouwhistorisch onderzoek richt zich op de ontstaans-, verbouwings- en gebruikersgeschiedenis van een pand. Dit onderzoek kan met verschillende diepgang worden uitgevoerd, van inventarisatie tot verkenning, opname of ontleding. Bouwhistorisch onderzoek vormt de basis voor de omgang met de aangetroffen monumentale waarden als gebouwen worden gerestaureerd of aangepast.

Bouwhistorische inventarisatie

Een bouwhistorische inventarisatie wordt vaak uitgevoerd bij het opstellen van een nieuwe beleidsvisie of een cultuurhistorische waardenkaart. Dit onderzoek brengt van een bepaald gebied, bijvoorbeeld een woonwijk, in kaart welke objecten mogelijk cultuurhistorisch waardevol zijn en waarvan nader onderzoek gewenst is.

Bouwhistorische verkenning

Een bouwhistorische verkenning, ook wel quickscan genoemd, is een lichte bouwhistorische opname met een waardestelling. Dit is een snelle manier om te bepalen of een gebouw of complex cultuurhistorisch waardevol is of waardevolle fragmenten bevat.

Bouwhistorische opname

Bij een bouwhistorische opname wordt een pand of complex uitvoerig onderzocht en wordt de ontwikkeling ervan in kaart gebracht. Dit gebeurt aan de hand van archiefonderzoek en onderzoek ter plaatse. Dit onderzoek beantwoordt de vraag hoe het pand oorspronkelijk gebouwd is en welke verbouwingen en transformaties het in de loop der jaren heeft ondergaan. Hierbij wordt gekeken naar constructies, bouwvolumes, materiaalgebruik en interieurelementen. De bevindingen worden vertaald naar een rapport. Hierin wordt ook een waardestelling opgenomen, waarbij aan de hand van kleuren op de bouwtekening wordt aangegeven hoe waardevol de verschillende onderdelen van het gebouw zijn.

Bouwhistorische ontleding

De bouwhistorische ontleding is de meest vergaande methode. Hierbij wordt een gebouw of complex tot in detail onderzocht, ingemeten en gedocumenteerd. Het dossier dat wordt opgesteld omvat gedetailleerde technische tekeningen, een fotoreportage, reconstructietekeningen en een gedetailleerde waardestelling. Indien relevant wordt ook kleurenonderzoek of dendrochronologische onderzoek uitgevoerd. Deze laatste methode kan vrij nauwkeurig de ouderdom van bijvoorbeeld de kapconstructie bepalen. Optioneel wordt ook de bewoners- en gebruikersgeschiedenis in kaart gebracht.

Volgens de landelijke richtlijnen

Erfgoedhuis Zuid-Holland volgt bij het doen van bouwhistorisch onderzoek de richtlijnen zoals opgesteld door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Rijksgebouwendienst en de Stichting Bouwhistorie Nederland.